DO OSTATNIEJ KROPLI POTU
Pocenie się jest zjawiskiem, którego doświadczamy na co dzień. To reakcja normalna i pożądana w chwili przegrzania, wytężonego wysiłku czy stresu. Niestety, jest to proces nieprzyjemny, a przy jego nasileniu może być niezwykle uciążliwy i kłopotliwy.
Dlaczego się pocimy?
Wydzielanie potu przez skórę jest normalnym procesem, niezbędnym do zachowania prawidłowej temperatury wewnętrznej organizmu. Gdy organizm jest przegrzany, wtedy pocenie się umożliwia mu skuteczniejsze schładzanie. Ma to miejsce, na przykład, podczas wysiłku fizycznego, bowiem praca mięśni wytwarza ciepło, którego trzeba się „pozbyć”, aby utrzymać stałą i właściwą temperaturę ciała.
Gruczoły potowe, poza tym, że wydzielają pot i uczestniczą w procesach termoregulacyjnych, biorą także udział w wydzielaniu niektórych składników: jonów sodu, potasu, chlorków wapnia, magnezu, mocznika, aminokwasów, witamin, tłuszczów, a także leków. Ponadto
pot wspólnie z wydzieliną gruczołów łojowych tworzy na powierzchni skóry naturalną ochronną powłokę (tzw. płaszcz hydrolipidowy) chroniącą skórę przed inwazją bakterii, grzybów i wirusów oraz przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych.
Czym Jest pot?
Pot to bezzapachowy płyn wydzielany przez gruczoły potowe, których na ciele ludzkim jest ok. 2-3 miliony. Dzielą się one na ekrynowe i apokrynowe. Gruczoły ekrynowe są rozmieszczone na całej powierzchni skóry, w większym natężeniu na dłoniach i podeszwach stóp. Z kolei gruczoły apokrynowe występują tylko w miejscach owłosionych, pod pachami i w okolicach pachwin. To właśni gruczoły apokrynowe przez to, że wydzielają białka i substancje tłuszczowe [które są szybko rozkładane przez bakterie], sprawiają że powstaje nieprzyjemny zapach.
Pot zawiera ok. 98-99% wody. Jego skład różni się nieco w każdym indywidualnym wypadku, bowiem wpływają na niego czynniki hormonalne, schorzenia, spożywane pokarmy, przyjmowane lekarstwa oraz warunki klimatyczne. Człowiek wydziela średnio 700-900 ml potu na dobę. Jeśli jednak gruczoły potowe zaczynają produkować ponadprzeciętną ilość potu, wówczas mamy do czynienia z nadpotliwością.
Nadpotliwość
Nadpotliwość to nadmierne wydzielanie potu, o wiele większe niż potrzeba fizjologicznego obniżania temperatury organizmu. Rozróżnia się trzy rodzaje nadpotliwości: uogólniona (obejmuje skórę całego ciała), miejscowa (najczęściej dotycząca dłoni, stóp, twarzy oraz okolic pach) i tzw. smakowa, występująca bezpośrednio po zjedzeniu gorącej lub pikantnej potrawy (dotyczy nosa, czoła i warg),
Nadpotliwość jest często tylko objawem fizjologicznym, zależnym od sytuacji, w jakiej znalazł się organizm. Jednak może też być symptomem wielu poważnych schorzeń, np. obfite poty, a do tego bladość skóry, drżenie, szybkie bicie serca i uczucie zmęczenia jest objawem przejściowej hipoglikemii (niskiego poziomu cukru we krwi); z kolei nadmierna potliwość i towarzyszący temu zwiększony apetyt, słabość, drżenie i wytrzeszcz oczu jest oznaką nadczynności tarczycy. Ponadto wzmożona potliwość może być objawem choroby nerek, uszkodzenia układu nerwowego, nowotworów złośliwych, zaburzeń hormonalnych, a także niewłaściwej diety i używania nieodpowiednich kosmetyków.
Nadmierne wydzielanie potu w wypadku braku odpowiedniej higieny może skutkować schorzeniami skóry, a najczęściej spotykane to:
- potówki pospolite – charakteryzują się występowaniem pęcherzyków, które powstają na skutek wzmożonego pocenia i utrudnionego wydalania potu.
- potówki czerwone – to czerwone grudki, często z pęcherzykiem na szczycie, otoczone zapalną obwódką. Przyczyną ich powstania jest wysoka temperatura otoczenia i duża wilgotność. Wykazują tendencje do skupiania się, występują symetrycznie, głównie na tułowiu, karku, pod kolanami, w zgięciach łokci, pod pachami i w pachwinach. Towarzyszy im świąd, uczucie mrowienia i pieczenia.
- potówki zwykle – to drobne, ale liczne pęcherzyki rozsiane na tułowiu, wywołane wysoką gorączką. Nie powodują żadnych dolegliwości i ustępują samoistnie po kilku dniach, z lekkim złuszczaniem naskórka.
- ropnie pach – to zakażenie gruczołów potowych, którego objawami są bolesne i ropne guzy, najczęściej pod pachami, ulegające pęknięciu. W leczeniu tego schorzenia stosuje się antybiotyki i bakteryjne szczepionki. Zaniedbanie może doprowadzić do konieczności zastosowania zabiegu chirurgicznego.
- grzybica stóp – jej pierwsze objawy występują zazwyczaj kilka dni po zakażeniu. Zwykle na początku pojawia się zaczerwienienie, pieczenie, swędzenie skóry stóp oraz pękanie i łuszczenie skóry między palcami.
